Edward Tuz
Edward Tuz u. 1949 - Szałas.
Naukę praktycznego zawodu pobierał w kieleckim Technikum Budowlanym i w Politechnice Świętokrzyskiej. Od 1978 r. zajmuje się malarstwem, rysunkiem, projektowaniem wnętrz i ilustrowaniem wydawnictw literackich, ze szczególnym uwzględnieniem tych dotykających sacrum.
Do artystycznego świata wyobraźni wiodła go najpierw droga poprzez obowiązkową służbę wojskową gdzie dzięki swym zdolnościom i umiejętnościom, pełnił funkcje plastyka, a w wolnych chwilach rysował i malował „swoje obrazy”. Zafascynował się twórczością Witkacego i światem wyobrażonym – alternatywnym do rzeczywistego. Fascynowała go także neorealistyczna forma obrazowania psychicznie i społecznie zapętlonej rzeczywistości. W tym czasie namalował cykl obrazów „Agwazja” (odczytywany jako: agresja /inwazja).
Z czasem jego twórczość ulega ekspresywnemu uspokojeniu. Pojawiają się motywy o charakterze sakralnym, a ulubione obrazy pejzażowe stają się pretekstem do przedstawiania ziemi i nieba. Pomocne jest w tym sięganie przez autora do literackich tekstów, zarówno tych poetyckich, jak też natchnionych (np. Biblia).
W ziemskiej, pierwszoplanowej przestrzeni jego obrazów, tych nieco wcześniejszych, bardzo często pojawiają się instrumenty muzyczne, wpisane w relacje z innymi przedmiotami, znaczeniowo przeinaczone na podobieństwo osobistego zasłuchania w muzyczne tony własnych doznań i odczuć.
Muzyka poważna jak i poezja, szczególnie J. C. Norwida stanowią istotne inspiracje artystyczne dla autora. Romantyczne usposobienie sprzyja postrzeganiu świata emocji, które z kolei przekładane są na delikatne, subtelne tony stwarzanej materii obrazu możliwego do odczytywania w kategoriach piękna.
Forma autorskiego obrazowania w swych detalach bliska jest realistycznemu odtwarzaniu świata postrzeganego. Zestawianie poszczególnych wyimków rzeczywistości przywołuje idee kolażu przy zachowaniu jednorodnej metody malarstwa olejnego. Natomiast wzajemne zestawianie poszczególnych odsłon świata zewnętrznego, ich wzajemne komponowanie, budowanie nienaturalnych kontekstów - z potocznego punktu widzenia, przywołuje rzeczywistość nadnaturalną, na podobieństwo surrealnej, ale w rozumieniu powagi metarzeczywistości. W wielu obrazach przestrzeń podzielona jest kulisowo, z wyraźnie wyodrębnionymi etapami np.: szklanymi przesłonami.
Rzeczywistość poszczególnych przestrzeni sugestywnie emanuje z obrazów, zaskakuje, prowokuje, olśniewa, wsysa widza w swą iluzyjną przestrzeń, zmieniając jego samopoczucie i mimowolnie zmusza do autorefleksji. Im dłużej przebywamy w przestrzeni tych obrazów, tym mocniej porzucamy poczucie ich „dziwności” na rzecz alternatywnej realności.
Ulubione praz autora barwy: od ziemistych ochr poprzez cynobrowe i rzadziej karminowe czerwienie, aż po turkusowe zielenie i błękity sprzyjają do wyrażania metafizycznego charakteru obrazów i są stosowane przez E. Tuza jako wyraz „morza miłości”.
Jego prace prezentowano na ponad stu wystawach w kraju i poza jego granicami. Jest laureatem znaczących nagród, m.in.: Komitetu Kultury Niezależnej NSZZ „Solidarność” – „Złote Jajo”, III Ogólnopolskiej Wystawy Sztuki Religijnej w Białymstoku, Ogólnopolskiego Konkursu Plastycznego „O paletę Brata Alberta” w Puławach, Ogólnopolskiej Wystawy Plastyki „Sacrum dzisiaj” w Kielcach.